Vendime të miratuara në mbledhjen e Këshillit të Ministrave, datë 16 Nëntor 2022:
V E N D I M
PËR
EMËRIMIN E NJË ANËTARI TË KOMISIONIT KOMBËTAR RREGULLATOR TË SEKTORIT TË FURNIZIMIT ME UJË DHE LARGIMIT E PËRPUNIMIT TË UJËRAVE TË NDOTURA
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të pikave 3 e 5, të nenit 4, të ligjit nr.8102, datë 28.3.1996, “Për kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe largimit e përpunimit të ujërave të ndotura”, të ndryshuar, me propozimin e Kryeministrit, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
Znj. Ediola Braha emërohet anëtar i Komisionit Kombëtar Rregullator të Sektorit të Furnizimit me Ujë dhe Largimit e Përpunimit të Ujërave të Ndotura.
Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe botohet në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
EMËRIMIN E NJË ANËTARI TË KOMISIONIT KOMBËTAR RREGULLATOR TË SEKTORIT TË FURNIZIMIT ME UJË DHE LARGIMIT E PËRPUNIMIT TË UJËRAVE TË NDOTURA
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të pikave 3 e 5, të nenit 4, të ligjit nr.8102, datë 28.3.1996, “Për kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe të largimit dhe përpunimit të ujërave të ndotura”, të ndryshuar, me propozimin e Kryeministrit, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
Z. Namik Simixhiu emërohet anëtar i Komisionit Kombëtar Rregullator të Sektorit të Furnizimit me Ujë dhe Largimit e Përpunimit të Ujërave të Ndotura.
Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe botohet në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
ORGANIZIMIN DHE FUNKSIONIMIN E INSTITUTIT TË SIGURISË USHQIMORE DHE VETERINARISË
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, të nenit 6, të ligjit nr.90/2012, “Për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore”, dhe të pikës 1, të nenit 123, të ligjit nr.10465, datë 29.9.2011, “Për shërbimin veterinar në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar, me propozimin e ministrit të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
I. DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
1. Organizimin dhe funksionimin e Institutit të Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë, (në vijim ISUV), si institucion qendror, juridik, publik, me seli në Tiranë, në varësi të ministrit përgjegjës për ushqimin dhe veterinarinë.
2. ISUV-i financohet nga buxheti i shtetit, nga të ardhurat dytësore që krijon dhe burime të tjera të ligjshme.
3. ISUV-i është Qendër Kombëtare e Referencës Laboratorike për të gjithë fushën e përgjegjësisë. ISUV-i bashkëpunon me institute, qendra kërkimore-shkencore, ente ndërkombëtare dhe qendra reference.
4. ISUV-i ka si mision të garantojë sigurinë dhe cilësinë e ushqimeve, e ushqimeve për kafshë, mbrojtjen e shëndetit dhe të mirëqenies së kafshëve, mbrojtjen e bimëve dhe produkteve bimore dhe mbrojtjen e shëndetit publik në Republikën e Shqipërisë nëpërmjet kryerjes së veprimtarive laboratorike dhe vlerësimeve shkencore në këto fusha.
5. ISUV-i e ushtron veprimtarinë në këto fusha përgjegjësie:
a) Kryerjen e analizave të sigurisë ushqimore, veterinarisë dhe mbrojtjes së bimëve;
b) Kryerjen e aktiviteteve të mjekësisë veterinare;
c) Kryerjen e vlerësimeve shkencore dhe kërkimeve teknologjike.
II. PËRGJEGJËSITË FUNKSIONALE
Në përputhje me legjislacionin, ISUV-i ka përgjegjësi funksionale të organizojë punën për:
a) kryerjen e analizave laboratorike, të kërkuara nga institucionet përgjegjëse të kontrollit të ushqimit, ushqimit për kafshë, mbrojtjes së bimëve, institucionet e tjera dhe subjektet private;
b) kryerjen e veprimtarisë kërkimore-teknologjike, vlerësimeve shkencore dhe publikimeve;
c) akreditimin e testeve laboratorike që kryen;
ç) vlerësimin e laboratorëve për pajisjen me autorizim nga ministri përgjegjës për ushqimin.
III. ORGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI I INSTITUTIT TË SIGURISË USHQIMORE DHE VETERINARISË
1. ISUV-i organizohet si drejtori e Përgjithshme, me juridiksion në të gjithë territorin e vendit.
2. ISUV-i kryen këto detyra:
a) Në fushën e ushqimit dhe ushqimit për kafshë:
i. kontrollin mikrobiologjik, të biotoksinave algale, të nivelit të histaminës dhe fiziko-kimik të ushqimeve dhe ushqimeve për kafshë;
ii. vlerësimin e laboratorëve të autorizuar përpara pajisjes së tyre me autorizim nga ministri përgjegjës për ushqimin;
iii. analizën e mbetjeve të produkteve mjekësore veterinare (PMV), metaleve të rënda dhe produkteve të mbrojtjes së bimëve (PMB) në produktet me origjinë shtazore (përfshirë kafshët e gjalla dhe produktet e tyre) dhe bimore, të prodhuara në vend dhe/ose të importuara, në zbatim të legjislacionit për sigurinë ushqimore;
iv. bashkërendimin e punës dhe ofrimin e mbështetjes, përfshirë metodologjitë bashkëkohore, trajnime dhe shërbime të tjera për veprimtaritë laboratorike, për standardet teknike dhe metodat e analizave që kryejnë laboratorët rajonalë;
v. marrjen pjesë rregullisht në testet e aftësive ndërlaboratorike në nivel ndërkombëtar, për të verifikuar performancën e tij për të prodhuar rezultate të qëndrueshme dhe të besueshme;
vi. organizimin e testeve paralele të mostrave të standardizuara për monitorimin e kualifikimit të laboratorëve të autorizuar të kontrollit.
b) Në fushën e shëndetit të kafshëve:
i. kryerjen e analizave laboratorike, në zbatim të programeve kombëtare të monitorimit dhe survejancës së situatës epidemiologjike të sëmundjeve të kafshëve, shpendëve dhe zookulturave;
ii. kryerjen e analizave laboratorike, në zbatim të programeve kombëtare të monitorimit të diagnostikimit, prognozë-sinjalizimit dhe monitorimin e parazitozave, bakteriozave dhe virozave në kafshë;
iii. kryerjen e analizave laboratorike për vendosjen e diagnozës për sëmundjet infektive të kafshëve;
iv. kualifikimin e specialistëve dhe të teknikëve të laboratorëve veterinarë;
v. bashkërendimin e studimeve kërkimore dhe shkencore, për të zbatuar metoda të reja diagnostike për sëmundjet e kafshëve dhe sigurinë ushqimore;
vi. drejtimin metodologjik të laboratorëve veterinarë;
vii. kryerjen e analizave laboratorike konfermatore për kampionet, rezultatet e të cilave janë kontestuar, pasi janë nxjerrë nga laboratorët e tjerë veterinarë në vend;
viii. pjesëmarrjen në teste zotësie të organizuara nga laboratorët e referencës së Bashkimit Evropian dhe OIE-së;
ix. vlerësimin e laboratorëve veterinarë, nëse janë të aftë për kryerjen e analizave të miratuara;
x. vlerësimin e dokumentacionit të PMV-ve gjatë procedurës së regjistrimit të tyre.
c) Në fushën e mbrojtjes dhe shëndetit të bimëve:
i. vlerësimin e dokumentacionit të PMB-ve gjatë procedurës së regjistrimit të tyre;
ii. kontrollin cilësor të PMB-ve të regjistruara dhe të hedhura në treg;
iii. vlerësimin e laboratorëve, me qëllim miratimin e tyre si laboratorë të miratuar për kryerjen e analizave të kontrolleve zyrtare;
iv. bashkërendimin e punës dhe dhënien e mbështetjes, përfshirë trajnimet dhe shërbime të tjera për veprimtaritë laboratorike, për standardet teknike dhe mënyrat e analizave që kryejnë laboratorët e miratuar;
v. organizimin e testeve paralele të mostrave të standardizuara dhe marrjen pjesë në to, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, për monitorimin e kualifikimit të laboratorëve të miratuar të kontrollit;
vi. marrjen pjesë rregullisht në testet e aftësive ndërlaboratorike, në nivel ndërkombëtar, për të verifikuar performancën e tij për të prodhuar rezultate të qëndrueshme dhe të besueshme;
vii. organizimin e testeve paralele të mostrave të standardizuara për monitorimin e kualifikimit të laboratorëve të miratuar të kontrollit;
viii. garantimin e përdorimit të një sistemi të brendshëm në përputhje me standardet e kërkuara nga laboratorët e miratuar të kontrollit.
ç) kryen analiza në kuadër të planeve kombëtare të monitorimit;
d) kryen analiza laboratorike, në zbatim të programeve kombëtare të monitorimit dhe survejancës së situatës epidemiologjike të sëmundjeve infektive, zoonozave dhe mbetjeve toksike në bimë;
dh) vlerëson dosjet e produkteve mjekësore veterinare, produkteve të mbrojtjes së bimëve dhe ambalazhit në procesin e regjistrimit, si dhe jep mendimin teknik për procesin e regjistrimi të tyre.
3. Struktura dhe organika e ISUV-it miratohen me urdhër të Kryeministrit, sipas përcaktimeve në fuqi të legjislacionit për organizimin dhe funksionimin e institucioneve të administratës shtetërore.
4. ISUV-i drejtohet nga drejtori i Përgjithshëm, i cili organizon dhe drejton të gjithë veprimtarinë e tij, përfaqëson ISUV-in në marrëdhënie me të tretët dhe përgjigjet përpara ministrit. Drejtori i Përgjithshëm, në përputhje me legjislacionin në fuqi, por pa u kufizuar, me qëllim sigurimin e drejtimit dhe administrimit efektiv të ISUV-it, kryen detyrat, si më poshtë vijon:
a) Përcakton objektivat vjetorë të ISUV-it në përputhje me objektivat strategjike të ministrisë;
b) Miraton planet e punës afatmesme dhe afatgjata të departamenteve;
c) Lidh kontratat e punës në përputhje me Kodin e Punës në Republikën e Shqipërisë, për nëpunësit/punonjësit, marrëdhëniet e punës të të cilëve rregullohen mbi bazën e këtij legjislacioni;
ç) Nxjerr akte administrative për realizimin e funksioneve të ISUV-it si dhe akte të brendshme për menaxhimin administrativ, financiar, të burimeve njerëzore dhe akte të tjera të brendshme, të detyrueshme për nëpunësit e ISUV-it;
d) Delegon kryerjen e detyrave të përcaktuara për periudhën dhe veprimtarinë që delegohet;
dh) Autorizon publikimin e informacioneve për median, publikun dhe subjekte të tjera;
e) Nxjerr urdhra dhe akte të brendshme në përputhje me kuadrin rregullator dhe për zbatimin e politikave, strategjive, programeve të miratuara;
ë) Çdo detyrë tjetër të ngarkuar nga legjislacioni në fuqi dhe ministri.
5. Drejtori i Përgjithshëm në kryerjen e aktivitetit të tij mbështetet nga një zëvendësdrejtor i Përgjithshëm. Në mungesë të drejtorit të Përgjithshëm, në pamundësi të kryerjes së detyrave prej tij ose me autorizim, zëvendësdrejtori drejton aktivitetin e ISUV-it.
6. Ministri, me propozim të drejtorit të Përgjithshëm, miraton rregulloren që përcakton organizimin e brendshëm të punës dhe sjelljen e personelit të ISUV-it.
7. ISUV-i ka stemën dhe logon e vet zyrtare. Stema përbëhet nga stema e Republikës së Shqipërisë, me shënimet “Republika e Shqipërisë, Ministria… (emri i ministrisë përgjegjëse për ushqimin, veterinarinë dhe mbrojtjen e bimëve), Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë.”.
8. Vula ka formën dhe elementet e përcaktuara në vendimin e Këshillit të Ministrave, për rregullat e prodhimit, të administrimit, të kontrollit dhe të ruajtjes së vulave zyrtare. Vulat prodhohen, administrohen dhe ruhen në përputhje me legjislacionin në fuqi.
9. Marrëdhëniet e punës së drejtorit të Përgjithshëm të ISUV-it dhe nëpunësve të tjerë të tij rregullohen në bazë të dispozitave të legjislacionit për nëpunësin civil. Marrëdhëniet e punës së punonjësve administrativë rregullohen sipas dispozitave të Kodit të Punës.
IV. DISPOZITA TË FUNDIT
1. Pika 8, e vendimit nr.515, datë 19.7.2006, të Këshillit të Ministrave, “Për ristrukturimin e instituteve kërkimore-shkencore, në varësi të Ministrisë së Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit”, shfuqizohet.
2. Ngarkohen Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinarisë për zbatimin e këtij vendimi.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
DISA NDRYSHIME DHE SHTESA NË VENDIMIN NR.235, DATË 20.4.2022, TË KËSHILLIT TË MINISTRAVE, “PËR HAPJEN E PROCEDURËS SË PRANIMIT NË KATEGORINË E ULËT DHE TË MESME DREJTUESE EDHE PËR KANDIDATË TË TJERË JASHTË SHËRBIMIT CIVIL, PËR VITIN 2022”
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të pikës 4, të nenit 26, të ligjit nr.152/2013, “Për nëpunësin civil”, të ndryshuar, me propozimin e Kryeministrit, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
Në vendimin nr.235, datë 20.4.2022, të Këshillit të Ministrave, “Për hapjen e procedurës së pranimit në kategorinë e ulët dhe të mesme drejtuese edhe për kandidatë të tjerë jashtë shërbimit civil, për vitin 2022”, bëhen këto ndryshime dhe shtesa:
1. Pika 3 ndryshohet, si më poshtë vijon:
“3. Pozicionet, në të cilat mund të konkurrojnë edhe kandidatë nga jashtë shërbimit civil, për nivelin e mesëm drejtues, gjithsej 12, si edhe për nivelin e ulët drejtues, gjithsej 36, përcaktohen në lidhjen nr.1, që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij.”.
2. Në ndarjen I, “Niveli i mesëm drejtues dhe të barasvlefshëm”, të lidhjes nr.1, bëhen këto ndryshime:
a) Emërtesat e përmendura në pikat 3 dhe 8 zëvendësohen, si më poshtë vijon:
“3. Drejtor në Drejtorinë e Politikave dhe Programeve të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, në Drejtorinë e Përgjithshme të Zhvillimit në Fushën e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, në Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, kategoria II-b;
8. Drejtor i Përgjithshëm i Drejtorisë së Përgjithshme të Rezervave Materiale të Shtetit, kategoria II-b;”.
b) Pas pikës 9 shtohen pikat 10, 11 dhe 12, me këtë përmbajtje:
“10. Koordinator në sektorin (Zyra) e menaxhimit pranë Sekretarit të Përgjithshëm, në Kryeministri, kategoria II-b;
11. Drejtor i Drejtorisë së Buxhetit dhe Menaxhimit Financiar, në Drejtorinë e Përgjithshme Ekonomike dhe Shërbimeve Mbështetëse, në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, kategoria II-b;
12. Drejtor i Drejtorisë së Pagesave dhe Dëmshpërblimeve, në Drejtorinë e Përgjithshme të Thesarit, në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, kategoria II-b.”.
3. Në ndarjen II, “Niveli i ulët drejtues dhe të barasvlefshëm”, të lidhjes nr.1, bëhen këto ndryshime dhe shtesa:
a) Emërtesa e përmendur në pikën 19 zëvendësohet me “Drejtor i Qendrës së Grumbullimit dhe Trajtimit të Kimikateve, kategoria III-a”;
b) Pas pikës 26 shtohen pikat 27 deri 36, me këtë përmbajtje:
“27. Drejtor i Drejtorisë së Financave dhe Shërbimeve Mbështetëse, në Agjencinë e Sigurimit të Cilësisë së Kujdesit Shëndetësor dhe Shoqëror, kategoria III-a;
28. Drejtor në Drejtorinë e Teknologjive Bujqësore, në Qendrën e Transferimit të Teknologjive Bujqësore, Korçë, kategoria III-a;
29.Përgjegjës në sektorin e shëndetit, mirëqenies së kafshëve dhe farmakovigjilencës, në Drejtorinë e Veterinarisë, në Drejtorinë e Përgjithshme të Autoritetit Kombëtar të Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve, kategoria III-a/1;
30.Përgjegjës në sektorin e zbatimit të masave profilaktike dhe IR, në Drejtorinë e Veterinarisë, në Drejtorinë e Përgjithshme të Autoritetit Kombëtar të Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve, kategoria III-a/1;
31. Sekretar i Përgjithshëm në administratën e Prefektit të Qarkut Tiranë, kategoria III-a;
32. Përgjegjës i sektorit të procedurave koncesionare, në Drejtorinë e Koncesioneve, në Drejtorinë e Përgjithshme Rregullatore dhe të Përputhshmërisë, në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, kategoria III-a;
33. Përgjegjës i sektorit të koordinimit për integrimin evropian, në Departamentin e Administratës Publike, kategoria III-a;
34. Përgjegjës i sektorit të qirave dhe monitorimit të kontratave, në Drejtorinë e Administrimit të Pronës Shtetërore, në Drejtorinë e Përgjithshme të Pronës Publike, në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, kategoria III-a;
35. Inspektor në sektorin e monitorimit të koncesioneve/PPP dhe procedurave në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë, në Drejtorinë Juridike dhe Monitorimit të Procedurave, në Agjencinë e Prokurimit Publik, kategoria III-a/1;
36. Drejtor i Organizimit dhe Vlerësimit në Agjencinë e Trajtimit të Koncesioneve, kategoria III-a.”.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
DISA NDRYSHIME NË VENDIMIN NR.645, DATË 1.10.2014, TË KËSHILLIT TË MINISTRAVE, “PËR NGRITJEN DHE MËNYRËN E FUNKSIONIMIT TË KOMISIONIT TË ÇMIMIT TË BARNAVE”, TË NDRYSHUAR
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të nenit 38, të ligjit nr.105/2014, “Për barnat dhe shërbimin farmaceutik”, të ndryshuar, me propozimin e ministrit të Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
Në vendimin nr.645, datë 1.10.2014, të Këshillit të Ministrave, të ndryshuar, bëhen këto ndryshime:
1. Në shkronjën “a”, të pikës 2, dhe në të gjithë përmbajtjen e këtij vendimi, emërtimi “Sektori i rregullimit të tregut farmaceutik dhe pajisjeve mjekësore” zëvendësohet me “Drejtoria e Politikave Farmaceutike dhe Pajisjeve Mjekësore”.
2. Paragrafi i dytë, i shkronjës “a”, të pikës 2, ndryshohet, si më poshtë vijon:
“Sekretari i komisionit është një përfaqësues i sektorit të farmaceutikës, në Drejtorinë e Politikave Farmaceutike dhe Pajisjeve Mjekësore, në ministrinë përgjegjëse për shëndetësinë.”.
3. Paragrafi i parë, i pikës 17, ndryshohet, si më poshtë vijon:
“Struktura përgjegjëse në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, brenda datës 31 dhjetor të çdo viti, dërgon pranë Agjencisë Kombëtare të Barnave dhe Pajisjeve Mjekësore dhe Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor listën e përgjithshme me çmimet “CIF/EXW”, të miratuar nga komisioni.”.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
MIRATIMIN E RREGULLIT TEKNIK “PËR ENËT E THJESHTA NËN PRESION” DHE PЁRCAKTIMIN E LISTЁS SË STANDARDEVE TË HARMONIZUARA
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të pikës 2, të nenit 5, të ligjit nr.10489, datë 15.12.2011, “Për tregtimin dhe mbikëqyrjen e tregut të produkteve joushqimore”, të ndryshuar, me propozimin e ministrit të Financave dhe Ekonomisë, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
1. Miratimin e rregullit teknik “Për enët e thjeshta nën presion” dhe përcaktimin e listës së standardeve të harmonizuara, sipas tekstit që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij.
2. Standardet e harmonizuara shqiptare, numrat dhe titujt e të cilave janë përshirë në listën bashkëlidhur këtij vendimi, shërbejnë si dokumente reference për prezumimin e konformitetit të enëve të thjeshta nën presion, me kërkesat thelbësore të objektivave të shëndetit dhe sigurisë, të përcaktuara në rregullin teknik sipas pikës 1, të këtij vendimi.
3. Çdo enë e vendosur në treg, para hyrjes në fuqi të këtij rregulli dhe në përputhje me vendimin nr.1065 datë 23.12.2015, të Këshillit të Ministrave, “Për miratimin e rregullit teknik “Enët e thjeshta nën presion” dhe përcaktimin e standardeve të harmonizuara”, nuk do të pengohet të bëhet e disponueshme në treg, pas hyrjes në fuqi të këtij rregulli. Certifikatat e lëshuara në përputhje me vendimin nr.1065, datë 23.12.2015, të Këshillit të Ministrave, janë gjithashtu të vlefshme sipas këtij rregulli.
4. Vendimi nr.1065, datë 23.12.2015, i Këshillit të Ministrave, “Për miratimin e rregullit teknik “Enët e thjeshta nën presion” dhe përcaktimin e standardeve të harmonizuara”, shfuqizohet.
5. Ngarkohet Inspektorati Shtetëror i Mbikëqyrjes së Tregut për zbatimin e këtij vendimi.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU
***
V E N D I M
PËR
PROCEDURAT DHE RREGULLAT PËR PAJISJEN ME SHENJAT E PENGESAVE TË AVIACIONIT
Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës dhe të pikës 2, të nenit 63, të ligjit nr.96/2020, “Kodi Ajror i Republikës së Shqipërisë”, me propozimin e zëvendëskryeministrit dhe ministër i Infrastrukturës dhe Energjisë, Këshilli i Ministrave
V E N D O S I:
KREU I
DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
Neni 1
Qëllimi dhe fusha e veprimit
1. Kjo rregullore zbatohet për të gjithë personat fizikë ose juridikë, që kanë në pronësi apo posedim një objekt ekzistues ose planifikojnë të ndërtojnë apo të shtojnë një objekt, i cili vlerësohet të jetë pengesë për lundrimin ajror në territorin e Republikës së Shqipërisë.
2. Kjo rregullore përcakton procedurat dhe rregullat për shënjimin dhe ndriçimin e objekteve që konsiderohen si pengesa për operimet e sigurta të aviacionit me anë të shenjave vizuale dhe dritave në Republikën e Shqipërisë, me qëllim që ato të bëhen të dallueshme për avionët.
3. Kjo rregullore nuk aplikohet për objektet, të cilat vlerësohen si pengesa për operime të sigurta të avionit brenda kufijve të një aerodromi.
Neni 2
Përkufizime
Për qëllime të kësaj rregulloreje, termat e mëposhtëm kanë këto kuptime:
1. “AAC”, Autoriteti i Aviacionit Civil.
2. “Aerodrom i certifikuar”, një aerodrom, operatorit të të cilit i është dhënë një certifikatë e aerodromit.
3. “ASL”, lartësia mbidetare.
4. “Objektet dhe pajisjet e aerodromit”, objektet dhe pajisjet brenda ose jashtë kufijve të aerodromit, që janë ndërtuar ose instaluar dhe mirëmbajtur për mbërritjen, nisjen dhe lëvizjen e avionëve.
5. “Pista”, një sipërfaqe e përcaktuar drejtkëndore në një aerodrom në tokë, e rregulluar për uljen dhe ngritjen e avionëve.
6. “Pengesë”, të gjitha objektet fikse (qoftë të përkohshme ose të përhershme) dhe objektet e lëvizshme apo pjesë prej tyre që:
a) janë të vendosura në një zonë të caktuar si sipërfaqe për lëvizjen e avionëve;
b) tejkalojnë mbi një sipërfaqe të përcaktuar, për qëllim mbrojtjen e avionëve gjatë fluturimit;
c) qëndrojnë jashtë këtyre sipërfaqeve të përcaktuara dhe është vlerësuar si një rrezik për lundrimin ajror.
7. “Pengesë gjatë rrugës (en-route)” është një objekt jashtë hapësirës ajrore, e përcaktuar me sipërfaqet për kufizimin e pengesave të aerodromit ose sipërfaqet e mbrojtura nga pengesat, që arrijnë një lartësi prej 150 metrash ose më shumë mbi nivelin e tokës në vendin e objektit, duke pasur kështu rëndësi për operimin e avionëve gjatë rrugës (en-route).
8. “Sipërfaqja/sipërfaqet e kufizimit të pengesave”, një/disa seri planesh/sipërfaqesh të lidhura me çdo pistë të një aerodromi, që përcaktojnë kufijtë e parashikuar, në të cilat objektet mund të projektohen në hapësirën ajrore rreth aerodromit, që operimet e avionëve në aerodrom të kryhen në mënyrë të sigurt.
9. “Studim aeronautik”, një vlerësim i një problemi në aeronautikë për të identifikuar zgjidhjet e mundshme dhe zgjedhja e një zgjidhjeje që është e pranueshme pa cenuar sigurinë.
10. “Zona e lëvizjes”, ajo pjesë e aerodromit që do të përdoret për ngritjen dhe uljen e avionëve, e përbërë nga zona e manovrimit dhe nga vendqëndrimi i avionëve (apron-i).
11. “Zonë e lirë nga pengesat”, hapësira ajrore jashtë/mbi sipërfaqes/sipërfaqen së/e brendshme të afrimit, sipërfaqeve të brendshme transite, sipërfaqeve të ndaluara për ulje dhe ajo pjesë e rripit, e cila kufizohet nga këto sipërfaqe, që nuk është e penetrueshme nga asnjë pengesë e caktuar fikse, përveç ndonjë mase të ulët dhe të thyeshme të montuar për qëllime të lundrimit ajror.
12. “Zona me punime”, një pjesë e aerodromit, në të cilën është duke u kryer punë në lidhje me mirëmbajtjen ose ndërtimin që mund të rrezikojë sigurinë e avionëve.
13. “Zona e manovrimit”, ajo pjesë e aerodromit, e cila përdoret për ngritjen dhe ulje e avionëve, me përjashtim të vendqëndrimit të avionëve (apron-it).
14. “Zona mbrojtëse e aerodromit”, gjithë aerodromi dhe hapësirat në tokë ose ujë jashtë kufijve të saj, ku lartësia e ndërtimeve është e kufizuar.
KREU II
OBJEKTET QË DUHET TË SHËNJOHEN DHE/OSE TË NDRIÇOHEN
Neni 3
Parime të përgjithshme
1. Për të gjitha pengesat në Republikën e Shqipërisë, të cilat vlerësohen se duhet të shënjohen apo/edhe të ndriçohen, zbatohen kërkesat e përcaktuara në këtë rregullore.
2. Evidentimi i pengesave që shënjohen apo ndriçohen brenda sipërfaqes së kufizuar të pengesave të aerodromit, bëhet me anë të një vlerësimi ose studimi aeronautik të kryer nga operatori i aerodromit, i cili dakordësohet nga AAC-ja.
3. Çdo palë e interesuar e aviacionit, që evidenton një objekt të veçantë, e cila mund të përbëjë një rrezik për lundrimin ajror, njofton AAC-në për vlerësimin e nevojës për shënjimin ose ndriçimin e pengesës së mundshme.
4. Shënjimi dhe/ose ndriçimi i pengesave synon të zvogëlojë rreziqet ndaj avionëve, duke treguar praninë e pengesave. Ky parashikim nuk zvogëlon domosdoshmërisht kufizimet operuese që mund të imponohen nga një pengesë.
5. Pengesat duhet të jenë të ngjyrosura, por, nëse kjo nuk është e mundur, në to ose sipër tyre, duhet të vendosen shënjues ose flamuj dhe, nëse përdoren natën ose në kushte shikueshmërie të ulët ato duhet të ndriçohen.
6. Shënjimi dhe ndriçimi mund të shmanget, kur pengesa mbrohet nga një pengesë tjetër fikse.
7. Pengesat mund të jenë fikse dhe të lëvizshme.
8. Pengesat fikse ndahen në dy nëngrupe:
a) pengesa të përhershme;
b) pengesa të përkohshme.
9. Pengesa të përhershme konsiderohen ndërtimet e përhershme të pranishme në vendndodhje.
10. Pengesa të përkohshme konsiderohen të gjitha konstruksionet e larta të përkohshme (vinçat dhe skelat, pajisjet për shpim, shtyllat e linjave të përkohshme të furnizimit me energji elektrike etj.).
11. Pengesa të lëvizshme do të konsiderohen të gjitha konstruksionet jofikse, që janë në gjendje të lëvizin ose të ndryshojnë shpejt nga një gjendje ose formë në tjetrën.
12. Lartësia e çdo pengese matet nga lartësia mbidetare – ASL e vendndodhjes ku është vendosur.
13. Shënjimi dhe mirëmbajtja e shënjimit të pengesave dhe dritave kryhet nga pronarët/ poseduesit e pengesave.
Neni 4
Objektet brenda kufijve anësorë të sipërfaqeve të kufizimit ndaj pengesave
1. Një pengesë e palëvizshme, e cila shtrihet mbi sipërfaqen e ngjitjes dhe marrjes së lartësisë, brenda 3 000 m nga skaji i brendshëm i sipërfaqes së ngjitjes dhe marrjes së lartësisë, shënjohet dhe, nëse pista përdoret gjatë natës, ajo ndriçohet, me përjashtim të rastit, kur:
a) shënjimi dhe ndriçimi i tillë mund të hiqet kur pengesa është e mbuluar nga një pengesë tjetër e palëvizshme;
b) shënjimi mund të hiqet kur pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, ditën dhe lartësia e tij mbi nivelin e terrenit përreth nuk i kalon 150 m;
c) shënjimi mund të hiqet kur pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të lartë gjatë ditës;
ç) ndriçimi mund të hiqet kur pengesa është një far dhe një studim aeronautik tregon se drita e farit është e mjaftueshme.
2. Një objekt i palëvizshëm, ndryshe nga një pengesë, ngjitur me sipërfaqen e ngjitjes dhe marrjes së lartësisë dhe, nëse pista përdoret natën, duhet të jetë i ndriçuar, nëse shënjimi dhe ndriçimi i tillë konsiderohet i nevojshëm për të siguruar shmangien e tij. Shënjimi mund të hiqet me përjashtim të rastit, kur:
a) pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, ditën dhe lartësia e tij mbi nivelin e terrenit përreth nuk i kalon 150 m;
b) objekti ndriçohet ditën nga dritat me intensitet të lartë për pengesat.
3. Një pengesë fikse që ka dalë më lart mbi sipërfaqen e afrimit brenda hapësirës 3 000 m të skajit të brendshëm ose mbi një sipërfaqe kalimtare dhe, nëse pista përdoret gjatë natës, ajo ndriçohet, me përjashtim të rastit, kur:
a) ky lloj shënjimi dhe ndriçimi i tillë mund të hiqet, kur pengesa është e mbuluar nga një pengesë tjetër e palëvizshme;
b) pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, ditën dhe lartësia e tij mbi nivelin e terrenit përreth nuk i kalon 150 m;
c) shënjimi mund të hiqet, kur pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të lartë gjatë ditës;
ç) ndriçimi mund të hiqet, kur pengesa është një kullë fari dhe një studim aeronautik tregon se drita e kullës së farit është e mjaftueshme.
4. Një pengesë e palëvizshme që shtrihet mbi një sipërfaqe horizontale shënjohet dhe, nëse aerodromi përdoret gjatë natës, ajo ndriçohet, me përjashtim të rastit, kur:
a) ky lloj shënjimi dhe ndriçimi i tillë mund të hiqet, kur:
i. pengesa është e mbrojtur nga një pengesë tjetër e palëvizshme;
ii. për një qark të penguar gjerësisht nga objekte ose terren i palëvizshëm janë krijuar procedurat për të siguruar hapësirën e sigurt vertikale, nën profilin e fluturimit të përcaktuar;
iii. një studim aeronautik tregon se pengesa nuk është me rëndësi operacionale.
b) shënjimi mund të hiqet, kur pengesa ndriçohet nga dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, në ditë dhe lartësia e tij mbi nivelin e terrenit përreth nuk i kalon 150 m;
c) shënjimi mund të hiqet, kur pengesa ndriçohet nga dritat me intensitet të lartë, për pengesat gjatë ditës;
ç) ndriçimi mund të hiqet, kur pengesa është një kullë fari dhe një studim aeronautik tregon se drita e kullës së farit është e mjaftueshme.
5. Një pengesë e palëvizshme që shtrihet mbi një sipërfaqe të mbrojtjes nga pengesat shënjohet dhe, nëse pista përdoret natën, të ndriçohet.
6. Objekte të tjera brenda sipërfaqeve të kufizimit të pengesave shënjohen dhe/ose ndriçohen, nëse një studim aeronautik tregon se objekti përbën një rrezik për avionët (kjo përfshin objekte pranë rrugëve vizuale p.sh. rrugë ujore ose autostradë).
7. Telat elektrikë dhe kabllot që kalojnë mbi një lumë, rrugë ujore, luginë ose autostradë dhe kullat mbështetëse të tyre shënjohen dhe ndriçohen, nëse një studim aeronautik tregon se telat ose kabllot përbëjnë rrezik për aeroplanët.
Neni 5
Objektet jashtë kufijve anësorë të sipërfaqeve të kufizimit të pengesave
1. Pengesat (objektet që kalojnë lartësinë mbi 150 m) shënjohen dhe ndriçohen, me përjashtim të rasteve kur pengesa ndriçohet nga dritat me intensitet të lartë të pengesave. Gjatë ditës shënjimi mund të hiqet.
2. Objektet e tjera jashtë sipërfaqeve të kufizimit të pengesave shënjohen dhe/ose ndriçohen, nëse një studim aeronautik tregon se objekti përbën një rrezik për avionët (kjo përfshin objekte pranë rrugëve vizuale p.sh. rrugë ujore, autostradë).
3. Telat dhe kabllot që kalojnë mbi një lumë, rrugë ujore, luginë ose autostradë dhe kullat mbështetëse të tyre shënjohen dhe ndriçohen, nëse një studim aeronautik tregon se telat ose kabllot mund të përbëjnë rrezik për aeroplanët.
KREU III
SHËNJIMI DHE/OSE NDRIÇIMI I OBJEKTEVE
Neni 6
Parime të përgjithshme
1. Objektet e pranishme, siç përcaktohet në nenet 3, 4 dhe 5, ndriçohen nga dritat me intensitet të ulët, të mesëm ose të lartë të pengesave ose një kombinim i dritave të tilla.
2. Dritat me intensitet të ulët të tipit A B, C, D dhe E të pengesave, dritat me intensitet të mesëm të llojeve A, B dhe C të pengesave, dritat me intensitet të lartë të tipeve A dhe B të pengesave duhet të jenë në përputhje me specifikimet në shtojcën 1, tabela A1-1.
3. Numri dhe rregullimi i dritave me intensitet të ulët, të mesëm ose të lartë të pengesave, në çdo nivel që shënjohet, të jetë i tillë që objekti të tregohet nga çdo kënd rrethor. Kur një dritë është e mbuluar në çdo drejtim nga një pjesë tjetër e objektit ose nga një objekt ngjitur, duhet të sigurohen dritat shtesë në atë objekt ngjitur ose një pjesë të objektit që mbulon dritën, në mënyrë të tillë që të ruajë pamjen e përgjithshme të objektit që ndriçohet. Nëse drita e mbuluar nuk kontribuon në ruajtjen e pamjes se përgjithshme të ndriçuar, të hiqet.
Neni 7
Shënjimi i objekteve të lëvizshme
1. Të gjitha objektet e lëvizshme, që shënjohen, duhet të jenë me ngjyrë ose të shfaqin flamuj.
2. Kur objektet e lëvizshme shënjohen me anë të ngjyrës, përdoret një ngjyrë e vetme e dukshme, preferohet e kuqe ose e gjelbër në të verdhë për automjetet e emergjencës dhe e verdhë për automjetet e shërbimit.
3. Flamujt, që përdoren për të shënjuar objekte të lëvizshme, duhet të shfaqen rreth, mbi ose rreth skajit më të lartë të objektit. Flamujt nuk duhet të rrisin rrezikun e një objekti që ato shënjojnë.
4. Flamujt e përdorur për të shënuar objekte të lëvizshme nuk duhet të jenë më pak se 0.9 m në të dyja anët dhe duhet të përbëhen nga një model dekorativ, ku çdo katror të ketë anët jo më të vogël se 0.3 m. Ngjyrat e modelit janë në kontrast me njëra-tjetrën dhe me sfondin kundrejt të cilit ata shihen. Përdoret ngjyrë portokalli dhe e bardhë ose në të kundërt e kuqe dhe e bardhë, me përjashtim të rasteve, kur ngjyra të tilla bashkohen me sfondin.
Neni 8
Ndriçimi i objekteve të lëvizshme
1. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit C, duhet të shfaqen në automjete dhe objekte të tjera të lëvizshme, përveç avionëve.
2. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit C, të shfaqura në automjetet që kanë të bëjnë me emergjencën ose sigurinë, duhet të jenë blu pulsuese dhe ato, që shfaqen në automjete të tjera, duhet të jenë e verdhë pulsuese.
3. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit D, duhet të shfaqen në automjetet orientuese.
4. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, në objekte me lëvizshmëri të kufizuar, siç janë korridoret lidhëse, duhet të jenë të fiksuara dhe me ngjyrë të kuqe dhe së paku duhet të jenë në përputhje me specifikimet e dritave të pengesave me intensitet të ulët, të tipit A, në tabelën A1-1. Drita duhet të ketë intensitet të mjaftueshëm për të siguruar shikueshmëri, duke mbajtur parasysh intensitetin e dritave ngjitur dhe nivelin e përgjithshëm të ndriçimit, prej të cilit mund të shihet normalisht.
Neni 9
Shënjimi i objekteve të palëvizshme
1. Të gjitha objektet e palëvizshme, kur është e mundur, shënjohen me ngjyra, por, nëse kjo nuk është e mundur, flamujt ose shënjuesit duhet të shfaqen në ose sipër tyre, në të kundërt, vetëm objektet të cilat duken mjaftueshëm nga forma, madhësia ose ngjyra e tyre nuk duhet të shënjohen.
2. Objektet e palëvizshme të turbinave të erës shënjohen dhe/ose ndriçohen, sipas përcaktimeve në nenin 17 dhe objektet e fiksuara të telave, kabllove dhe kullat mbështetëse, sipas përcaktimeve në neneve 18 dhe 19, të kësaj rregulloreje.
Neni 10
Shënjimi i objekteve të palëvizshme me anë të ngjyrave
1. Një objekt duhet të jetë i ngjyrosur për të treguar një model me kuadrate, nëse në thelb ka sipërfaqe të pandërprerë dhe projeksioni i tij në çdo plan vertikal është i barabartë ose tejkalon 4.5 m në të dyja dimensionet. Modeli përbëhet nga drejtkëndësha prej jo më pak se 1.5 m dhe jo më shumë se 3 m në një anë, qoshet janë me ngjyrë më të errët. Ngjyrat e modelit duhet të bëjnë kontrast me njëra-tjetrën dhe me sfondin kundrejt të cilit ata do të shihen. Do të përdoren ngjyrat portokalli dhe e bardhë ose në të kundërt e kuqe dhe e bardhë, me përjashtim të rasteve kur ngjyra të tilla bashkohen me sfondin (shih shtojcën 2, figura A2-1).
2. Një objekt duhet të jetë i ngjyrosur për të treguar format e kontrastit të fashave, nëse:
a) në thelb ka sipërfaqe të pandërprerë dhe ka një dimension, horizontal ose vertikal, më të madh se 1.5 m dhe dimensioni tjetër, horizontal ose vertikal, më pak se 4.5 m;
b) ajo është e llojit skelet, me një dimension vertikal ose horizontal më e madhe se 1.5 m.
3. Fashaturat duhet të jenë pingul me dimensionin më të gjatë dhe të kenë një gjerësi afërsisht 1/7 të dimensionit më të gjatë ose 30 m, cilado që është më pak. Ngjyrat e fashave duhet të jenë në kontrast me sfondin kundrejt të cilit do të shihen. Duhet të përdoren ngjyrat portokalli dhe e bardhë, me përjashtim të rasteve kur ngjyra të tilla nuk janë të dukshme kur shihen në sfond. Fashat në skajet e objektit të jenë me ngjyrë të errët (shih shtojcën 2, figurat A2-1 dhe A2-2).
4. Formula për përcaktimin e gjerësisë së fashos dhe për të pasur një numër tek të fashave, duke lejuar që të dyja grupet e sipërme dhe të poshtme të jenë me ngjyrë të errët, gjendet në shtojcën 1, tabela A1-4.
5. Një objekt duhet të ngjyroset në një ngjyrë të vetme të dukshme, nëse projeksioni i tij në çdo plan vertikal ka dy dimensione më të vogla se 1.5 m. Përdoren ngjyrat portokalli ose e kuqe, përveçse nëse ngjyra të tilla bashkohen me sfondin. Mund të jetë e nevojshme, që kundrejt disa sfondeve të përdoret një ngjyrë e ndryshme nga portokallia ose e kuqja për të marrë kontrast të mjaftueshëm.
Neni 11
Shënjimi i objekteve të palëvizshme me anë të flamujve
1. Flamujt e përdorur për të shënjuar objektet e palëvizshme duhet të shfaqen rreth, mbi ose rreth skajit më të lartë të objektit. Kur flamujt përdoren për të shënjuar objekte të gjera ose grupe të objekteve të vendosura ngushtë, ato duhet të shfaqen së paku çdo 15 m. Flamujt që shënjojnë nuk duhet të rrisin rrezikun e një objekti të dhënë.
2. Flamujt e përdorur për të shënjuar objekte të palëvizshme nuk duhet të jenë më pak se 0.6 m në çdo anë.
3. Flamujt e përdorur për të shënjuar objektet e palëvizshme duhet të jenë ngjyrë portokalli ose një kombinim i dy seksioneve trekëndore, një portokalli dhe tjetri i bardhë ose një i kuq dhe tjetri i bardhë, përveçse kur ngjyrat e tilla bashkohen me sfondin, duhet të përdoren ngjyra të tjera të dukshme.
Neni 12
Shënjimi i objekteve të palëvizshme me anë të shënjuesve
1. Shënjuesit e shfaqur në ose në afërsi të objekteve vendosen në pozicione të dukshme, në mënyrë që të mbajnë përkufizimin e përgjithshëm të objektit dhe duhet të jenë të dukshme në një mot të pastër, nga një distancë prej të paktën 1 000 m për një objekt që shihet nga ajri dhe 300 m për një objekt që shihet nga toka në të gjitha drejtimet, në të cilat një avion ka të ngjarë të afrohet me objektin. Forma e shënjuesve të jetë e dallueshme për të siguruar, që ato nuk ngatërrohen me shënjuesit e përdorur për të përcjellë informacione të tjera që ato shënjojnë, të atilla që nuk rrisin rrezikun që paraqitet nga objekti.
2. Shënjuesit kanë vetëm një ngjyrë. Kur të instalohen, shënjuesit e bardhë dhe të kuq ose të bardhë dhe portokalli të shfaqen në mënyrë të alternuar. Ngjyra e përzgjedhur të bëjë kontrast me sfondin, kundrejt të cilit do të shihet.
Neni 13
Ndriçimi i objekteve të palëvizshme
1. Në rastin e një objekti që ndriçohet, një ose më shumë drita të pengesave me intensitet të ulët, të mesëm ose të lartë të vendosen në krye të objektit.
2. Mënyra se si shfaqet një kombinim i dritave të ulëta, të mesme dhe/ose me intensitet të lartë në pengesa jepen në shtojcën 3.
3. Në rastin e oxhakut ose strukturës tjetër të funksionit të ngjashëm, dritat e sipërme vendosen mjaftueshëm poshtë, në mënyrë që të minimizohet ndotja nga tymi (shih shtojcën 2, figura A2-2).
4. Në rastin e një kulle ose strukture të antenave me pajisje shtesë në to, të sinjalizuara nga dritat e pengesave me intensitet të lartë gjatë ditës, siç janë shufra e rrufepritëses ose një antenë, më e lartë se 12 m, kur nuk është e mundur të vendoset një dritë pengesash me intensitet të lartë në krye të pajisjes shtesë, kjo dritë vendoset në pikën më të lartë dhe, nëse është e mundur, një dritë pengesash me intensitet të mesëm, të tipit A, montohet në krye.
5. Në rastin e ndriçimit të një objekti të shtrirë horizontalisht ose të një grupi të objekteve të vendosura afër njëri-tjetrit, që:
a) kanë hyrë në një sipërfaqe të kufizimit të pengesave horizontale ose të vendosura jashtë një sipërfaqeje të kufizimit të pengesave, dritat e sipërme rregullohen në mënyrë, që të paktën të tregojnë pikat ose skajet e objektit më të lartë në lidhje me sipërfaqen e kufizimit të pengesave ose mbi tokë, si dhe për të treguar formën e përgjithshme dhe shtrirjen e objekteve;
b) kanë hyrë në një sipërfaqe të kufizimit të pengesave të pjerrët, dritat e sipërme rregullohen në atë mënyrë, që të paktën të tregojnë pikat ose skajet e objektit më të lartë në lidhje me sipërfaqen e kufizimit të pengesave dhe në mënyrë që të tregojnë formën e përgjithshme dhe shtrirjen e objekteve. Nëse dy ose më shumë skaje janë me të njëjtën lartësi, skaji më i afërt me zonën e uljes shënjohet;
c) mënyra e vendosjes së dritave për objektet e shtrira horizontalisht ose grup objektesh ilustrohet në shtojcën 2, figura A2-3.
6. Kur sipërfaqja e kufizimit të pengesave është e pjerrët dhe pika e objektit e penetruar mbi sipërfaqen e kufizimit të pengesave nuk është pika më e lartë e objektit, duhet të vendosen dritat e pengesave shtesë në pikën më të lartë të objektit.
7. Aty ku dritat përdoren për të shfaqur formën e përgjithshme të një objekti të gjerë ose të një grupi të objekteve të vendosura në hapësirë të ngushtë:
a) përdoren drita me intensitet të ulët. Ato duhet të vendosen në intervale gjatësore që nuk i kalojnë 45 m;
b) përdoren drita me intensitet të mesëm. Ato duhet të vendosen në intervale gjatësore që nuk i kalojnë 900 m.
8. Dritat e pengesave me intensitet të lartë, të llojit A, dhe dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të llojeve A dhe B, të vendosura në një objekt duhet të pulsojnë njëkohësisht.
9. Këndet e vendosjes së instalimit për dritat e pengesave me intensitet të lartë, të llojit A të pengesave duhet të jenë në përputhje me shtojcën 1, tabela A1-5.
10. Dritat e pengesave me intensitet të lartë janë të destinuara për përdorim si gjatë ditës ashtu edhe gjatë natës. Kujdesi është i nevojshëm për të siguruar që këto drita të mos krijojnë vezullim shqetësues. Udhëzimet për projektimin, vendndodhjen dhe funksionimin e dritave me intensitet të lartë të pengesave janë përcaktuar në manualin e projektimit të aerodromit (dok 9157), pjesa 4 e ICAO-s.
11. Në rastet kur përdorimi i dritave të pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, ose dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A, gjatë natës mund të mjegullojnë shikimin e pilotëve në afërsi të një aerodromi (brenda rreth një rreze 10 000 m) ose të shkaktojë shqetësime të rëndësishme mjedisore, sigurohet një sistem ndriçimi i dyfishtë i pengesave. Ky sistem përbëhet nga dritat e pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, ose dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A, siç është e përshtatshme për përdorimin gjatë ditës dhe muzgut dhe dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, ose C, për përdorim gjatë natës.
Neni 14
Ndriçimi i objekteve me lartësi më të ulët se 45 m mbi nivelin e tokës
1. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit A ose B, përdoren kur objekti është më pak i shpërndarë dhe lartësia e tij mbi tokën përreth është më pak se 45 metra.
2. Kur përdorimi i dritave të pengesave me intensitet të ulët, të tipit A ose B, do të ishte i papërshtatshëm ose kur kërkohet një paralajmërim i hershëm i veçantë, atëherë përdoren drita për pengesa me intensitet të mesëm ose të lartë për pengesat.
3. Dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit B, përdoren vetëm ose në kombinim me dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, në përputhje me pikën 4, të këtij neni.
4. Dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, B ose C, përdoren kur objekti është i gjerë horizontalisht. Dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A dhe C përdoren vetëm, ndërsa dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit B përdoren vetëm ose në kombinim me dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit B.
Neni 15
Ndriçimi i objekteve me lartësi nga 45 m deri më pak se 150 m lartësi mbi nivelin e tokës
1. Për objektet me lartësi mbi 45 m përdoren dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, B ose C. Dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A dhe C, mund të përdoren vetëm, ndërsa dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, përdoren vetëm ose në kombinim me dritat e pengesave me intensitet të ulët, të tipit B.
2. Kur një objekt është sinjalizuar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A, dhe pjesa e sipërme e objektit është më shumë se 105 metra mbi nivelin e tokës përreth apo pjesa e sipërme e ndërtesave aty pranë (kur objekti që duhet shënuar është i rrethuar nga ndërtesa), të vendosen drita shtesë në nivelet e ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë vendosen të distancuara në mënyrë të barabartë, midis dritave në majë dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por me hapësirë jo më larg se 105 metra nga njëra-tjetra.
3. Kur një objekt është sinjalizuar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, dhe pjesa e sipërme e objektit është më shumë se 45 metra mbi nivelin e tokës përreth ose pjesa e sipërme e ndërtesave aty pranë (kur objekti që duhet shënuar është i rrethuar nga ndërtesa), vendosen drita shtesë në nivelet e ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë janë drita të pengesave me intensitet të ulët të alternueshme, të tipit B, dhe drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, dhe vendosen në distanca të barabarta, midis dritave që ndodhen në majë dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por me hapësirë jo më larg se 52 metra nga njëra-tjetra.
4. Kur një objekt është sinjalizuar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit C, dhe pjesa e sipërme e objektit është më shumë se 45 metra mbi nivelin e tokës përreth ose pjesa e sipërme e ndërtesave aty pranë (kur objekti që duhet shënuar është i rrethuar nga ndërtesa), vendosen drita shtesë në nivele të ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë të vendosen të distancuara në mënyrë të barabartë, midis dritave në majë dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por me hapësirë jo më larg se 52 metra nga njëra-tjetra.
5. Kur përdoren drita të pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, ato vendosen në hapësira uniforme jo më të mëdha se 105 metra midis dritave në majë dhe nivelit të tokës, siç specifikohet në nenin 13, pika 1, me përjashtim të rastit kur një objekt që shënjohet është i rrethuar nga ndërtesa, pjesa e sipërme e ndërtesave mund të përdoret si ekuivalent i nivelit të tokës, kur përcaktohet numri i niveleve të dritave.
Neni 16
Ndriçimi i objekteve me lartësi 150 m ose më shumë nga niveli i tokës
1. Dritat e pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, përdoren për të treguar praninë e një objekti, nëse lartësia e tij mbi nivelin e tokës përreth i tejkalon 150 metrat dhe një studim aeronautik tregon se drita të atilla janë thelbësore për njohjen e objektit gjatë ditës.
2. Kur përdoren drita të pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, ato vendosen në hapësira uniforme, jo më të mëdha se 105 metra midis dritave në majë dhe nivelit të tokës, siç specifikohet në nenin 13, pika 1, me përjashtim të rastit kur një objekt që shënjohet është i rrethuar nga ndërtesa, pjesa e sipërme e ndërtesave përdoret si ekuivalent i nivelit të tokës, kur përcaktohet numri i niveleve të dritave.
3. Në rastet kur përdorimi i dritave të pengesave me intensitet të lartë, të tipit A, gjatë natës, mjegullon shikimin e pilotëve në afërsi të aerodromit (brenda një rrezeje afërsisht 10 000 metra) ose shkakton dëme të konsiderueshme mjedisore, përdoren vetëm dritat e pengesave me intensitet të mesëm të tipit C, ndërsa dritat e pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, përdoren vetëm ose në kombinim me drita të pengesave me intensitet të ulët, të tipit B.
4. Kur një objekt është treguar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A, vendosen drita shtesë në nivele të ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë vendosen të distancuara në mënyrë të barabartë, midis dritave në majë dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por jo më larg se 105 metra nga njëra-tjetra.
5. Kur një objekt është treguar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm të tipit A, vendosen drita shtesë në nivele të ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë vendosen të distancuara në mënyrë të barabartë, midis dritave të pengesave me intensitet të ulët, të tipit B, dhe dritave të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit B, dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por jo më larg se 52 metra nga njëra-tjetra.
6. Kur një objekt është treguar nga drita të pengesave me intensitet të mesëm, të tipit A, vendosen drita shtesë në nivele të ndërmjetme. Këto drita të ndërmjetme shtesë vendosen të distancuara në mënyrë të barabartë, midis dritave në majë dhe nivelit të tokës ose nivelit të sipërm të ndërtesave aty pranë, sipas rastit, por jo më larg se 52 metra nga njëra-tjetra.
Neni 17
Turbinat e erës
1. Turbinat e erës duhen shënjuar dhe/ose ndriçuar, nëse janë përcaktuar si pengesë.
2. Helikat e rotorit, mbulesa e motorit dhe 2/3 e sipërme e direkut të turbinës së erës lyhen me ngjyrë të bardhë, me përjashtim të rastit kur sugjerohet ndryshe pas një studimi aeronautik.
3. Kur ndriçimi konsiderohet i nevojshëm, në rastin e një parku eolik, pra një grupi prej dy ose më shumë turbinash me erë, parku eolik konsiderohet si një objekt i gjerë dhe në të instalohen drita:
a) për të identifikuar perimetrin e parkut eolik;
b) duke respektuar distancat maksimale, në përputhje me nenin 13, pika 7, midis dritave përgjatë perimetrit, përveç, nëse një vlerësim i posaçëm tregon se mund të përdoret një hapësirë më e madhe;
c) në mënyrë që kur përdoren drita pulsuese, ato të pulsojnë në të njëjtën kohë në të gjithë parkun eolik;
ç) në mënyrë që në një park eolik çdo turbinë me erë e vendosur në lartësi të dukshme më të madhe të mund të identifikohet kudo që ndodhet;
d) në vendet e përshkruara në shkronjat “a”, “b” dhe “ç”, duke respektuar kriteret e mëposhtme:
i. për turbinat me erë me lartësi të përgjithshme më pak se 150 metra (lartësia e rotorit plus lartësia vertikale e helikës), sigurohet ndriçim me intensitet të mesëm mbi mbulesën e motorit;
ii. për turbinat me erë me lartësi të përgjithshme nga 150 deri në 315 metra, përveç dritës me intensitet të mesëm të instaluar në dhomën e motorit, një dritë e dytë që shërben si alternativë vendoset në rast të djegies së dritës së operimit. Dritat instalohen në mënyrë që të sigurohet që ndriçimi i secilës dritë të mos bllokohet nga drita tjetër;
iii. përveç kësaj, për turbinat me lartësi të përgjithshme nga 150 deri në 315 metra, në një nivel të ndërmjetëm në gjysmën e lartësisë së mbulesës së motorit, vendosen të paktën tre drita me intensitet të ulët të tipit E, siç përcaktohet në pikën 3, të nenit 6. Nëse një studim aeronautik tregon se dritat e tipit E me intensitet të ulët nuk janë të përshtatshme, përdoren drita të tipit A ose B me intensitet të ulët.
4. Pika 3, shkronja “d”, e këtij neni, nuk adreson turbinat e erës me lartësi të përgjithshme më shumë se 315 metra. Për të tilla turbina ere nevojitet shënjim dhe ndriçim shtesë, siç përcaktohet nga studimi aeronautik.
5. Dritat e pengesave vendosen në dhomën e motorit, në mënyrë të tillë që të sigurojnë një pamje të papenguar për aeroplanët që afrohen nga çdo drejtim.
6. Kur ndriçimi konsiderohet i nevojshëm vetëm për një turbinë me erë ose rresht të shkurtër turbinash me erë, instalimi të jetë në përputhje me kushtet në nenin 10, pika 3, shkronja “d”) ose siç përcaktohet në një studim aeronautik.
Neni 18
Shënjimi i telave, kabllove dhe shtyllave mbajtëse
Telat dhe kabllot duhet të pajisen me shënjues, ndërsa shtyllat mbajtëse duhet të jenë të ngjyrosura.
Neni 19
Shënjimi me ngjyra i telave, kabllove dhe shtyllave mbajtëse
Shtyllat mbajtëse të telave dhe kabllove, që kanë nevojë për shënjim, shënjohen në përputhje me kushtet e nenit 7, pikat 1-4, me përjashtim të rastit kur shënjimi i tyre mund të mos kryhet, pasi ato ndriçohen nga drita të pengesave me intensitet të lartë gjatë ditës.
Neni 20
Shënjimi me shënjues i telave, kabllove dhe shtyllave mbajtëse
1. Shënjuesit e shfaqur në ose në afërsi të objekteve vendosen në pozicione të dukshme, në mënyrë që të mbajnë formën e përgjithshme të objektit dhe të jenë të dukshme në një mot të pastër nga një distancë prej të paktën 1 000 m për një objekt që shihet nga ajri dhe 300 m për një objekt, që shihet nga toka në të gjitha drejtimet, në të cilat një aeroplan ka të ngjarë të afrohet me objektin. Forma e shënjuesve të jetë e dallueshme në masën e nevojshme për të siguruar që ato nuk ngatërrohen me shënjuesit e përdorur për të përcjellë informacione të tjera dhe të atilla që rreziku i paraqitur nga objekti që ato shënjojnë nuk rritet.
2. Shënjuesit e telave dhe kabllove janë sferike dhe me diametër jo më pak se 60 cm.
3. Distanca ndërmjet dy shënjuesve të njëpasnjëshëm ose ndërmjet një shënjuesi dhe një shtylle mbajtëse të jetë në përpjesëtim me diametrin e shënjuesit, por, në asnjë rast, nuk tejkalon distancën:
a) 30 metra, kur diametri i shënjuesit është 60 cm dhe rritet në mënyrë progresive me diametrin e shënuesit;
b) 35 metra, kur diametri i shënjuesit është 80 cm dhe rritet në mënyrë progresive deri në maksimum;
c) 40 metra, kur diametri i shënjuesit është të paktën 130 cm.
4. Kur ka tela dhe kabllo të shumtë, shënjuesi vendoset jo më poshtë se niveli i telit më të lartë në pikën e shënjuar.
5. Shënjuesi ka vetëm një ngjyrë. Kur të instalohen, shënjuesit me ngjyrë të bardhë dhe të kuqe ose të bardhë dhe portokalli shfaqen në mënyrë të alternuar. Ngjyra e përzgjedhur të bëjë kontrast me sfondin, kundrejt të cilit do të shihet.
6. Kur është përcaktuar që një tel dhe kabllo do të shënjohet, por nuk është e mundur të vendosen shënjues në tela dhe kabllo, atëherë vendosen drita të pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, te shtyllat mbajtëse.
Neni 21
Ndriçimi i telave, kabllove dhe shtyllave mbajtëse
1. Dritat e pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, mund të përdoren për të treguar praninë e një shtylle mbajtëse, që mban tela dhe kabllo, kur:
a) një studim aeronautik tregon se këto drita janë thelbësore për të dalluar praninë e telave dhe kabllove;
b) nuk është e mundur vendosja e shënjuesve tek telat dhe kabllot.
2. Kur përdoren drita të pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, ato vendosen në tri nivele:
a) në majë të shtyllës mbajtëse;
b) në pjesën më të ulët të harkut të telave ose kabllove;
c) afërsisht në mes të këtyre dy niveleve.
Në disa raste kjo mund të kërkojë vendosjen e dritave jashtë shtyllës.
3. Dritat e pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, që tregojnë praninë e një shtyllë mbajtëse për tela dhe kabllo ndizen në mënyrë të njëpasnjëshme; së pari drita e mesit, së dyti drita e sipërme dhe së fundi, drita e poshtme. Intervali ndërmjet pulsimeve të dritave të jetë afërsisht, si në raportin më poshtë:
Intervali i vezullimit midis Raporti i ciklit kohor;
drita në mes dhe në majë 1/13;
drita në majë dhe në fund 2/13;
drita në fund dhe në mes 10/13.
4. Dritat e pengesave me intensitet të lartë janë të destinuara për përdorim si gjatë ditës ashtu edhe gjatë natës. Është e nevojshme të tregohet kujdes për të siguruar që këto drita mos të krijojnë shkëlqim shqetësues. Udhëzimet për projektimin, funksionimin dhe vendndodhjen e dritave me intensitet të lartë për pengesat janë përcaktuar në manualin e projektimit të aerodromit (dok. 9157), pjesa 4 e ICAO-s.
5. Në rastet kur përdorimi i dritave të pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, gjatë natës mjegullon shikimin e pilotëve në afërsi të aerodromit (brenda një rrezeje afërsisht 10 000 metra) ose shkakton dëme të konsiderueshme mjedisore, vendoset një sistem ndriçimi i dyfishtë për pengesa. Ky sistem përbëhet nga drita të pengesave me intensitet të lartë të tipit B, për përdorim gjatë ditës dhe në agim dhe drita të pengesave me intensitet të mesëm të tipit B, për përdorim gjatë natës. Kur përdoren drita të pengesave me intensitet të mesëm, ato instalohen në të njëjtin nivel me dritat e pengesave me intensitet të lartë të tipit B.
6. Këndet e vendosjes së instalimit për dritat e pengesave me intensitet të lartë, të tipit B, janë në përputhje me shtojcën 1, tabela A1-5.
KREU IV
KONTROLLI DHE MIRËMBAJTJA E DRITAVE TË PENGESAVE
Neni 22
Kontrolli dhe mirëmbajtja e operimit të dritave
1. Dritat ndizen automatikisht në periudhën e errësirës (nga perëndimi i diellit deri në agim) dhe në periudhën e ndritshme të ditës në kushtet e dukshmërisë së dobët. Në rast të problemeve të ndezjes automatike, sigurohen mënyra për t’i ndezur ato në mënyrë manuale.
2. Dritat fiksohen në mënyrë të sigurt në një konstruksion. Qasja për mirëmbajtje duhet të jetë e sigurt dhe dritat duhet të kenë mënyrën për t’u kthyer në pozicionin fillestar pas mirëmbajtjes.
3. Defektet e dritave mënjanohen menjëherë.
4. Pronari mban përgjegjësinë për ndezjen, fikjen dhe mirëmbajtjen e dritave të vendosura në objektin nën përgjegjësinë e tij.
Neni 23
Dispozitë tranzitore
1. Lidhur me objektet ekzistuese, të cilat identifikohen dhe duhet të shënjohen, sipas parashikimeve të kësaj rregulloreje, ky vendim do të jetë i detyrueshëm për t’u zbatuar brenda 9 muajve nga hyrja në fuqi e tij.
2. Për të gjitha objektet e reja, të cilat krijohen pas hyrjes në fuqi të këtij vendimi dhe duhet të shënjohen, do të zbatohen parashikimet në kohën e hyrjes në fuqi të këtij vendimi.
3. Moszbatimi i parashikimeve të kësaj rregulloreje, kur nuk përbën vepër penale, përbën kundërvajtje administrative dhe dënohet me gjobë, sipas dispozitave të nenit 160, të ligjit nr.96/2020, “Kodi Ajror i Republikës së Shqipërisë”.
Neni 24
Dispozita të fundit
Ngarkohen ministria përgjegjëse për transportin ajror, Autoriteti i Aviacionit Civil dhe të gjitha subjektet, persona fizikë apo juridikë, të cilët kanë detyrimin, për zbatimin e kërkesave të këtij vendimi.
Ky vendim hyn në fuqi pas botimit në “Fletoren zyrtare”.
K R Y E M I N I S T R I
EDI RAMA
Në mungesë dhe me porosi
ZËVENDËSKRYEMINISTRI
BELINDA BALLUKU