Shqipëria ndalon përkohësisht monopatinat elektrike, në linjë me praktikat evropiane për forcimin e sigurisë publike

Qeveria shqiptare ka njoftuar ndalimin e përkohshëm të qarkullimit të monopatinave elektrike në të gjithë vendin, pas një analize të detajuar të Policisë së Shtetit mbi rritjen e ndjeshme të aksidenteve që përfshijnë këto mjete, veçanërisht në zonat urbane. Vendimi, i bërë publik nga Ministrja e Punëve të Brendshme, Albana Koçiu, synon të forcojë sigurinë publike dhe të krijojë një kuadër të ri rregullator për përdorimin e monopatinave, në përputhje me praktikat më të mira të Bashkimit Evropian. Ministrja Koçiu theksoi se ky është një vendim i përkohshëm që i paraprin një procesi të plotë rregullimi, i cili do të vendosë standarde të unifikuara për përdorimin e monopatinave në vend.

Vendet evropiane po ndjekin të njëjtin drejtim për të rritur sigurinë dhe për të vendosur rregulla të qarta mbi përdorimin e monopatinave elektrike. Masat variojnë nga kufizime moshe dhe shpejtësie, deri te detyrimi për sigurim, regjistrim dhe pajisje mbrojtëse, duke synuar të balancojnë nevojën për transport të qëndrueshëm me sigurinë publike në hapësirat urbane.

Gjermania është ndër vendet e para që ka vendosur një kuadër të qartë ligjor për monopatinat, me rregulloren që ka hyrë në fuqi më 15 qershor 2019. Ligji përcakton se përdoruesit duhet të jenë mbi 14 vjeç dhe mjetet nuk mund të kalojnë shpejtësinë 20 kilometra në orë. Monopatinat duhet të kenë targë dhe ndriçim të detyrueshëm, ndërsa qarkullimi në trotuare është ndaluar. Ky model rregullimi u bë referencë për shumë shtete të tjera evropiane.

Në Francë, që nga shtatori 2023 janë forcuar ndjeshëm masat për përdorimin e monopatinave. Mosha minimale për përdorim është rritur nga 12 në 14 vjeç, ndërsa shpejtësia maksimale është kufizuar në 25 kilometra në orë. Qarkullimi në trotuare është ndaluar dhe shkeljet ndëshkohen me gjoba që arrijnë deri në 135 euro. Monopatinat lejohen vetëm në korsitë e biçikletave ose në rrugët me kufi shpejtësie deri në 50 kilometra në orë.

Italia, pas disa aksidenteve me pasoja fatale, miratoi në nëntor 2024 një reformë të re të Kodit Rrugor që kërkon përdorimin e detyrueshëm të kaskës mbrojtëse dhe sigurimit për çdo përdorues monopatine, si dhe regjistrimin e mjetit me targë identifikuese. Përdorimi në zonat këmbësore dhe jashtë qyteteve është ndaluar, ndërsa kontrollet policore janë shtuar ndjeshëm në qytetet kryesore si Roma dhe Milano.

Në Holandë, pas një periudhe të gjatë ndalimi të plotë, që nga 1 korriku 2025 monopatinat lejohen të qarkullojnë në rrugë publike vetëm nëse janë të miratuara nga autoriteti kombëtar i transportit, kanë targë, sigurim të vlefshëm dhe përdoren nga persona mbi 16 vjeç. Qytetet e mëdha holandeze, si Amsterdami dhe Roterdami, po vendosin gjithashtu kufizime shtesë mbi shpejtësinë dhe përdorimin e mjeteve elektrike të rënda në korsitë e biçikletave.

Në Finlandë, që nga qershori i vitit 2025 ka hyrë në fuqi një ligj i ri që vendos moshën minimale prej 15 vjeç për drejtimin e monopatinave që tejkalojnë shpejtësinë 15 kilometra në orë, si dhe një limit të alkoolit në gjak prej 0.5 gram për litër, të njëjtin si për drejtuesit e makinave. Bashkitë finlandeze kanë marrë kompetenca për të licencuar kompanitë që ofrojnë monopatina me qira dhe për të përcaktuar zonat e lejuara të përdorimit, duke kufizuar qarkullimin vetëm në korsitë e biçikletave dhe ndalimin e tyre në trotuare. Gjithashtu, ato kanë vendosur hapësira të posaçme parkimi për të shmangur bllokimet në trotuare dhe rrugë publike. Edhe pse përdorimi i kaskës mbrojtëse nuk është i detyrueshëm, ai rekomandohet zyrtarisht për të gjithë përdoruesit e monopatinave. Finlanda ka vendosur kufizime të shpejtësisë dhe ndalimin e përdorimit gjatë orëve të vona të natës në disa zona urbane.

Autoritetet bashkiake të Pragës kanë ndaluar qarkullimin e monopatinave në zonat historike, përfshirë rrugën Nerudova dhe Sheshin e Vjetër, për të mbrojtur këmbësorët dhe vizitorët. Pas ankesave të shumta të banorëve për rrezikun dhe kaosin që shkaktonin në trotuare, autoritetet vendore kanë vendosur t’i ndalojnë monopatinat me qira prej janarit 2026. Kompanitë nuk do të lejohen më të përdorin hapësira publike për parkim, ndërsa për modelet me shpejtësi më të lartë do të kërkohet sigurim i detyrueshëm i përgjegjësisë civile.

Në Spanjë, qyteti i Barcelonës miratoi në shkurt 2025 një paketë të re rregullash që ndalon qarkullimin e monopatinave në trotuare dhe pa kaskë mbrojtëse, me gjoba që arrijnë deri në 500 euro. Shpejtësia maksimale e lejuar është 25 kilometra në orë, ndërsa në nivel kombëtar, nga janari 2026, do të hyjë në fuqi detyrimi për sigurimin e çdo monopatine që qarkullon në rrugë publike.

Në këtë kontekst, Shqipëria po ndjek të njëjtën rrugë, duke vendosur një ndalim të përkohshëm për të krijuar kohën e nevojshme për hartimin e një kuadri të plotë rregullator. Ky proces do të përcaktojë moshën minimale të përdorimit, standardet e sigurisë, zonat e lejuara të qarkullimit dhe rregullat për përdorimin tregtar apo qiradhënien e monopatinave. Qasja e qeverisë shqiptare është plotësisht e harmonizuar me praktikat evropiane, të cilat vendosin në qendër të politikave të transportit sigurinë, rendin dhe mbrojtjen e jetës së qytetarëve.